Yabani bir ağaç olan Kayın ağaçları Ağrı dağı ve Erciyes dağı eteklerinde bulunur. Dünyanın birçok bölgesinde ve Türkiye’de de doğal şekillerde yetişen ağaçlardır. Kırmızı renkli yaprakları olan çeşidi dekoratif görünümleri sebebi ile birçok park ve bahçelerde yetiştirilmektedir. Kirli hava ve rüzgâra karşı dayanıklı yapıları bulunur.
Türkiye’de Doğu Anadolu ve Doğu Karadeniz bölgelerinde bulunur. Yaklaşık olarak 700 sene yaşayabilen ve 40 metre boyuna kadar uzayabilen ağaçlardır. Dallarının ve yapraklarının sağlık açısından birçok faydası bulunur aynı zamanda ise doğaya salmış oldukları yüksek oksijen seviyesi ile sağlıklı nefes alabilmeyi sağlar. Subtropikal bölgelerde be Kuzey Yarımküre ’deki ılıman bölgelerde sıklıkla rastlanır. Yaprak döken bir ağaçtır. Çiçekleri bir iplik şeklinde gövdeden sarkar ve genel olarak kısa tüylüdür. İç mekânlarda kullanılan kayın ağaçları suya dayanıklıdır. Bu sebeple dekorasyon ürünlerinde kayın ağacı kullanılır. Yavaş büyüyen bir ağaçtır. Yetiştiği bölgelerde birde süpürge ağacı olarak bilinirler. Ağacın dış ve iç odunlarını rengi aynı olmasına rağmen sonbahar aylarında rengi koyulaşır.
Hiç düşündünüz mü, neden eşinizin ailesine kayınvalide, kayınço, kayınana, kayınpeder (kaynata/kayınata) vs. isimler koyulmuştur?
Kayın ağacı, eski Kam Türk kültüründe, kutsal ve önemli bir ağaçtır.
Kayın ağacı, dünyanın en hızlı kaynayan, birleşen ağaç cinsi olduğundan, orta Asya, Kam (şaman) Türkleri bu kelimeyi, iki ailenin birleşmesi, kaynaşması anlamında kullanmışlardır...
Kayın eçesi (eçe, eke, ağabey anlamında) zamanla "Kayınço" olmuş. Kayınpeder' de ki "peder" kelimesi ise Hristiyanlardan değil, Hintçe-Farsça "baba" anlamına gelen "padar" kelimesinden gelir. Ayrıca Kaynata kelimesi de "Kayın ata" dan geliyor.
Dilimizin oluşmasında doğadan alıntılar yapılması, doğada ki var olan böcekten, hayvana, ağaçtan bitkiye, çiçeğe kadar, sadece güzel görünümlerinin çok ötesinde soyut yapılarının da keşfedilip, güçlü, dayanıklı, kucaklayıcı, kaynaşması özelliklerinin keşfedilip bazı adlandırmalarda kullanılması çok şık ve derin manalı, bilinçli bir oluşum. Doğanın kendi döngüsü ve fevkalade denge içinde olması da biz insanlara ziyadesiyle mesajlar vermekte, yol, yöntem öğretmekte de, alabilmek için bu mesajları, okumak, çok iyi okur olmak gerekli. Okumaktan kastım sade kitap değil malumunuz, insanı, doğayı, hayatı da gereğince okuyup anlayabilmek, mucizeler silsilesinin içinde yaşıyoruz, görmek, bilmek gerek.
Mir Murat Demir
Yorum Yazın